MADEN RUHSATLARININ HUKUKİ NİTELİĞİNE DAİR ÖĞRETİ VE YARGI KARARLARINA YANSIYAN KARMAŞANIN TESPİTİNE İLİŞKİN BİR İNCELEME
Author :
Abstract
Madenler, mülga 743 Sayılı Medeni Kanun’da taşınmaz olarak kabul edilmekteydi. Fakat 4/6/1985 tarih ve 3213 Sayılı Maden Kanunu’nun 4. maddesinde madenlerin devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunduğu belirtilmiş ve içinde bulundukları arzın mülkiyetine tabi olmadıkları vurgulanmıştır. Sonradan düzenlenmiş olan bu özel hükümle, madenlerin taşınmaz olup olmadığı şüpheli hale gelmiş ve en nihayetinde bu alanlar üzerinde ancak devletin tasarrufta bulunabileceği hükme bağlanmıştır. Maden Kanunu’nun 4. maddesindeki bu hükümle birlikte madenlerin aranmasına ve işletilmesine ilişkin ruhsatların hukuki niteliği de tartışmalı hale gelmiştir. Maden Kanunu’nda bunların hukuki niteliğine ilişkin doğrudan ve açıklayıcı bir hüküm yoktur. Ancak uygulamada çıkabilecek sorunların çözülebilmesine ilişkin ayrıntılı hükümler vaz edilmiştir. Maden Kanunu’ndaki ayrıntılı hükümlerin geçen zaman içerisinde yaşanan sorunların çözümünde yetersiz kaldığı anlaşılmıştır. 6592 sayılı Kanun’la Maden Kanunu’nda yapılan değişiklikler de bunu göstermiştir. Ayrıca öğretiye ve Yargıtay’ın bu konuda vermiş olduğu kararlara bakıldığında maden ruhsatlarının hukuki niteliğine ilişkin birbirinden farklı ve neredeyse taban tabana zıt görüşler dikkat çekmektedir. Maden ruhsatlarına ilişkin belirsizliğin tam olarak ortaya koyulması ve farklı görüşlerin değerlendirilmesi, bu konuda çözüme yönelik ve tutarlı bir yaklaşım geliştirilmesi için gereklidir.
Keywords
Abstract
The mines were considered immovable in the Civil Code No. 743. However, in Article 4 of the Mining Law No. 3213 dated 4/6/1985, it is stated that the mines are under the state's provisions and savings and they are not subject to the ownership of the supply they are in. This latter special provision has made it doubtful whether the mines are immovable and, ultimately, it has been ruled that only the state can dispose on these areas. With the provision of Article 4 of the Mining Law, the legal character of the licenses for the exploration and operation of mines has become controversial. There is no direct or explanatory provision on the legal character of these in the Mining Law. However, there are detailed provisions provided for solving the problems that may arise in practice. It has been understood that the detailed provisions of the Mining Law have been inadequate for the solution of the problems experienced over time. The amendments made in the Mining Law by Law No. 6592 also showed this. Moreover, views of the doctrine and the Supreme Court of Appeal on the legal character of mining licenses that are different and almost contradictory draw attention. The full disclosure of the uncertainty of mining licenses and the evaluation of different opinions are necessary for the development of a coherent approach to this issue.
Keywords
- AMIKLIOĞLU, Hüseyin: Rödovans Sözleşmesi, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2016.
- ÇEVİKÇELİK, Muradiye: Türk Maden Hukukunda Maden İşletme ve Rödovans Sözleşmeleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2017.
- EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Yetkin Yayınları, Ankara, 2017. EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Yetkin Yayınları, Ankara, 2017, s. 53. Burada kastedilen maden ruhsatlarının doğrudan hukuki niteliğine dair birbiriyle tamamen zıt yönde verilen kararlardır. Elbette ki, maden ruhsatı sahibi bu ruhsat sahipliğini bir rödovans sözleşmesiyle yani hukuki niteliği itibarıyla bir alacak hakkı ile bir başkasına kısmen devredebilir. Fakat yargı kararlarından anlaşılan bu değildir.
- GÜLAN, Aydın: Maden İdare Hukukumuzun Ana İlkeleri ve Temel Müesseseleri, İstanbul, Lamure Yayınları, 2008.
- ÖZDAMAR, Demet: “Maden Hakkı ve Maden İrtifakı”, Prof. Dr. Mahmut Tevfik Birsel’e Armağan, İzmir, 2001.
- TOPALOĞLU, Mustafa: “Kaçak Maden Üretiminin Hukuksal Yönü”, Türkiye 13. Uluslararası Madencilik Kongresi ve Sergisi, İstanbul, 1993.
- TOPALOĞLU, Mustafa: Maden Hukuku, Karahan Kitabevi, Adana, 2011.