ÖZET
Bir borç ilişkisinin borçlu tarafında birden çok kişinin yer alması durumu genel olarak birlikte borçluluk olarak adlandırılır. Adi işlerde birlikte borçluluk söz konusu olduğunda ana kural, borçlulardan her birinin alacaklıya karşı borcun belli bir kısmından sorumlu olması yani kısmi borçluluktur. Bu çalışmanın odaklandığı müteselsil borçluluk kurumu ise bu ana kuralın bir istisnasını ve özel görünümünü oluşturur. Çerçevesi esasen Türk Borçlar Kanunu’nun 162 ve devamı maddeleriyle çizilmiş olan müteselsil borçluluk, alacaklının karşısında başvurabileceği birden fazla borçlunun bulunduğu öyle bir borç ilişkisidir ki bu borç ilişkisinde borçlular ilişkiyi meydana getiren borcun tamamından sorumludur ve birinin yapacağı ifa diğerlerini de borçtan kurtarır. Bu noktada, alacaklıyı saf dışı bırakmış olan borçlular, kendi aralarında rücu ve halefiyet kavramlarının da devreye girmesiyle hesaplaşmaya başlayacaklardır. İşte, bu çalışmayla esasen müteselsil borçluluktaki iç ilişkideki bu hesaplaşma ile rücu ve halefiyet kavramlarına odaklanılmış ve bu hususlar açıklanmaya çalışılmıştır.
ABSTRACT
The situation where there is more than one person on the debtor side of a debt relationship is generally referred to as collective debt. In the case of collective indebtedness in ordinary business, the main rule is that each of the debtors is responsible for a certain part of the debt to the creditor, that is, partial indebtedness. The instituation of joint and several indebtedness, which is the focus of this study, constitutes an exception and special appearance of this main rule. Joint and several indebtedness, the framework of which is essentially drawn by Articles 162 et seq. of the Turkish Code of Obligations, is such a debt relationship in which there is more than one debtor that the creditor can apply against, and in this debt relationship, the debtors are responsible for the entire debt that constitutes the relationship, and the performance of one of them releases the others from the debt. At this point, the debtors, who have eliminated the creditor, will begin to settle accounts among themselves with the introduction of the concepts of recourse and subrogation. In this study, the concepts of recourse and subrogation are focussed on this reckoning in the internal relationship in joint and several indebtedness, and these issues are tried to be explained.