Author :
Abstract
Culpa post pactum perfectum veya sözleşmenin art etkisi, sözleşme sona erdikten sonra taraflardan birinin kusurlu davranışını ifade etmektedir. Dürüstlük kuralı, Roma Hukuku’ndan bu yana karine olarak varlığını sürdürmüştür. Önceleri iyi niyet kuralı ile birlikte bona fides ilkesi kapsamında tanımlanan dürüstlük kuralı Türk Medeni Kanunu m.2’de düzenlenmektedir. Tarafların salt sözleşme görüşmeleri yaptıkları safhada dahi güven ilişkisi kurdukları ve bu ilişkinin ihlalinin culpa in contrahendo kapsamında borca aykırılık olarak değerlendirilmesi gerektiği çoğunluk tarafından kabul edilirken, sözleşme görüşmeleri yaptıktan, sözleşme kurulduktan ve ifa edildikten sonra dürüstlük kuralına aykırı davranışların culpa post pactum perfectum kapsamında borca aykırılık olarak değerlendirilmesi şüpheye yer bırakmamalıdır. Zira güven ilişkisi bu durumda çok daha belirgindir.
Culpa post pactum perfectum sorumluluğunun hukuki niteliğinin yanı sıra şartları, örnek teşkil etmesi adına vekilin sır saklama yükümlülüğü ve tazminat kapsamına değinilecek olup, culpa post pactum perfectum sorumluluğunun culpa in contrahendo’nun sözleşme sonrasındaki izdüşümü olarak anılması sebebiyle, culpa in contrahendo’ya ilişkin ileri sürülen görüşlerden yararlanılarak sözleşmenin art etkisine ilişkin açıklamalar yapılacaktır.
Keywords
Abstract
Culpa post pactum perfectum, also known as post-contractual impact, represents the faulty actions after the termination of the contract. The fair dealing principle has served as a presumption since Roman law. The fair dealing principle, which was early on regulated along with the good faith concept under the principle of bona fides, is set forth today within the Article 2 of the Turkish Civil Code. It is beyond doubt, in the regard of the majority opinion accepting the establishment of a trust relationship for the negotiation phase of the contract and the necessity of interpreting the violation of this relation as obligation breach within the context of culpa in contrahendo, that the interpretation of fair dealing infringements intervening in the sequel of the negotiation, conclusion and fulfillment of the contract ought to be in the favor of obligation breach within the scope of culpa post pactum perfectum, in view of the fact that the trust relation is more prominent in this case.
In the present article we examine, alongside with the legal character of culpa post pactum perfectum liability, the conditions to invoke it, attorney’s duty of confidentiality to serve as exemplification and the scope of the compensation, making explanations on the post-contractual effects with reference to the alleged opinions concerning culpa in contrahendo, in the consequence of reviewing culpa post pactum perfectum as its post-contractual projection.
Keywords
- AKÇAAL, Mehmet: Sözleşme Sonrası Sorumluluk, Siyasal Kitabevi, 1. Baskı, 2018.
- AKÇAAL, Mehmet: Sözleşme Sonrası Sorumluluk, Siyasal Kitabevi, 1. Baskı, 2018.
- AKÇURA, Tuba: “Sona Ermiş veya Geçersiz Sözleşmelerde Tarafların İfa Etmiş Oldukları Edimlerin İadesi”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2018/1, s. 309 – 311.
- ARIKAN, Mustafa: “Culpa İn Contrahendo Sorumluluğu”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 17, S. 1, 2009, s.79 – 85.
- AYDINLI, İbrahim: Sosyal Temas ve İş İlişkisinden Doğan İşverenin Edimden Bağımsız Koruma Yükümlülükleri ve Sonuçları, Seçkin Yayıncılık, 1. Baskı, 2004.
- ARAL, Fahrettin/AYRANCI, Hasan: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 13. Baskı, Yetkin Yayınları, 2020.
- BENLİ, Erman: “Ekonomik Zarar”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2010/1, Prof. Dr. Köksal Bayraktar’a Armağan, Cilt II, 2011, s. 1078.
- BERKİ, Şakir: “Roma’da Borçların Kaynakları”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 7, Sayı 3, 1950, s. 378 - 394.
- BOZBEL, Savaş: Alman Borçlar Hukuku Reformu İle (Das Schuldrechtsmodernisierungsgesetz)Getirilen Değişiklik Ve Yenilikler, https://www.mevzuatdergisi.com/2003/07a/04.htm (erişimDEMİRCİOĞLU, Huriye Reyhan: Culpa İn Contrahendo Sorumluluğu, Doktora Tezi, Ankara, 2007.
- DURAK, Yasemin: “Güven Sorumluluğu ve Culpa İn Contrahendo”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.25, S.1, 2017, s. 243 – 257.
- ERGÜN, Ömer: Prof. Dr. Hüseyin Hatemi’ye 80. Yıl Armağanı, On İki Levha Yayıncılık, 2018.
- GÜVENÇ, Özgür: “Culpa in Contrahendo Sorumluluğu Bağlamında Sözleşme Görüşmelerinin Kesilmesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 9, S. 1, 2018, s.372 – 398.
- İNCE, Nurten: “Miras Bırakanın Güven Sorumluluğu (Culpa In Testando)”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 9, Sayı 1, 2018, s. 155 – 180.
- KAŞAK, Fahri Erdem: “İsviçre Federal Mahkemesi’nin Güven Sorumluluğunun Tâbi OlduğuZamanaşımı Süresine İlişkin 13.5.2008 Tarihli (Bge 134 Iii 390) Kararı”, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/789343 (erişim tarihi: 25.05.2021), s. 1808.
- KAYIRGAN, Hasan: “İş Hukukunda Sadakat Borcunun Genel Bir Değerlendirmesi”, Prof. Dr. AliRıza Okur’a Armağan, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt 20, 2014, s. 460.
- KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Necip: Borçlar Hukukuna Giriş, Hukuki İşlem, Sözleşme, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2017.
- MOLCUȚ, Emil: Drept Roman, Drept Privat Roman, Editura Universul Juridic, 2011,http://file.ucdc.ro/cursuri/D_1_N13_Drept_roman_Molcut_Emil.pdf, (erişim tarihi: 20.04.2021).
- NİLSSON OKUTAN, Gül: Türk Ticaret Kanunu Tasarısı’na Göre Şirketler Topluluğu Hukuku, On İki Levha Yayıncılık, 1. Baskı, 2009.
- OĞUZMAN, Kemal/ÖZ: Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt – 1, Gözden Geçirilmiş 14. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2016.
- ÖZYAKIŞIR, Özkan/GANBARİ, Muhammed K.: “Sözleşme Öncesi Görüşmelerin KesilmesiBağlamında Culpa İn Contrahendo Sorumluluğu ve Olumsuz Zarar”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2020, s. 747 – 749.
- SEROZAN, Rona: “Culpa İn Contrahendo”, “Akdin Müsbet İhlali” ve “Üçüncü Kişiyi KoruyucuEtkili Sözleşme” Kurumlarının Ortak Temeli: Edim Yükümlerinden Bağımsız Borç İlişkileri,https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/14093 (erişim tarihi: 20.04.2021), s. 117 – 122.
- TURANBOY, Kürşad Nuri: “Limited Şirket Ortak ve Yöneticilerinin Culpa İn ContrahendoSorumlulukları”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1995,https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/775873 (erişim tarihi: 20.04.2021), s. 451 – 452.
- UÇARYILMAZ, Talya: “Roma Hukukunda Sözleşmesel Bona Fides (Dürüstlük Kuralı) Kavramıve Çağdaş Hukuka Etkisi”, http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2018-135-1760 (erişim tarihi: 20.05.2021), s. 336.
- YAĞCI, Mine: Yardımcı Kişilerin Fiillerinden Sorumluluk (TBK. m.116), On İki Levha Yayıncılık, 2018.
- YILMAZ, Hamdi: “Sözleşme Görüşmelerinde Kusur «Culpa In Contrahendo» Ve Sorumluluğun Hukuksal Niteliğinde Yeni Görüşler”, Yargıtay Dergisi, C. 11, S. 3, 1985, s. 234 – 235.
- YÜNLÜ, Semih: Yardımcı Kişilerin Fiillerinden Sorumluluk, On İki Levha Yayıncılık, 1. Baskı, 2019.
- YÜREKLİ, Sabahattin: “İş Hukukunda Sözleşme Görüşmelerinden Doğan Sorumluluk (Culpa İnContrahendo)”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 2014, Cilt 72, Sayı 2, s. 563. ELEKTRONİK KAYNAKÇA