Author :
Abstract
Hukuk dünyasında sözleşme yapıldıktan sonra taraflardan bu sözleşmeye bağlı kalmaları beklenmekte, bu görüşe de ahde vefa ilkesi denilmektedir. Buna göre ilerleyen süreçte şartlar ağırlaşmış ve edimin ifası güçleşmiş olsa dahi tarafların edimlerini sözleşmeye uygun olarak ifa etmeleri gerekmektedir. Buna rağmen sözleşmenin şartlarındaki değişiklikler kimi zaman taraflardan kaynaklanmayan, en başta öngörülemeyen bir sebeple ortaya çıkabilir ve edimin ifasını beklemek dürüstlük kuralına aykırılık teşkil edebilir. Bu durumu göz önüne alan kanun koyucu mülga Borçlar Kanunu’nda bulunmayan fakat içtihatlar ve doktrinde yer edinen ‘aşırı ifa güçlüğü’ kavramına Türk Borçlar Kanunu’nun genel hükümler kısmında 138. maddesinde yer vermiştir. İlgili hüküm madde metnindeki koşulların gerçekleşmesi şartı ile bütün sözleşme türlerine uygulanabilmektedir. Bununla birlikte değişen koşullardan belki de en çok etkilenen sözleşme türlerinden biri olan kira sözleşmeleri açısından durumun ayrıca ele alınması gerekmektedir. Bu kapsamda çalışmamızda öncelikle şartları itibariyle aşırı ifa güçlüğü kavramı irdelenmiş ardından kira sözleşmeleri açısından uygulanma koşulları doktrindeki görüşler ve yargısal içtihatlar ışığında açıklanmıştır.
Keywords
Abstract
In the legal world, once a contract is signed, the parties are expected to abide by it, and this view is known as the principle of pacta sunt servanda (pacta sunt servanda). Accordingly, even if conditions become more difficult and performance becomes more difficult, the parties must perform their obligations in accordance with the contract. Nevertheless, changes to the terms of the contract can sometimes arise for reasons not attributable to the parties and unforeseen at the outset, and waiting for the performance of the obligation may constitute a violation of the principle of good faith. Taking this into account, the legislator incorporated the concept of "excessive hardship," which was not present in the previous Code of Obligations but has gained ground in jurisprudence and doctrine, into Article 138 of the Turkish Code of Obligations' general provisions. This provision is applicable to all types of contracts, provided the conditions specified in the article are met. However, the situation requires a separate consideration for lease contracts, which are perhaps one of the contract types most affected by changing conditions. In this context, in our study, firstly the concept of hardship was examined in terms of its conditions and then its application conditions in terms of lease agreements were explained in the light of the opinions in the doctrine and judicial precedents.
