Author :
Abstract
Yansıma zararlar hukukumuzda zarar başlığı altında, özellikle de doğrudan ve dolaylı zararlar ile birlikte ele alınmakta ve zaman zaman da bu gibi zararlarla karıştırılmaktadır. Doğrudan ve dolaylı zararlarda fiilin muhatabının uğramış olduğu zararların tazmini esasken yansıma zararlarda muhatap dışında, muhatabın zararından ötürü maddi veya manevi bir kayba uğramış şahıslar mevcuttur. Ancak bu gibi kişilerin zararlarının karşılanabilmesi mevcut bir normun geçerliliğine tabidir. Zira yansıma zararlarda yansıma zararların istisnalığı ilkesi kabul edilmiştir. Bunun sebebi ise meydana gelen fiil neticesinde mağdurla herhangi bir şekilde illiyet bağını kurabilen üçüncü kişilerin tazminatı bir kazanç kapısı olarak kullanabilmesinin önüne geçmektir. 818 sayılı Borçlar Kanunu’nda yansıma zararlar ile ilgili destekten yoksun kalanların zararları ve yakınların manevi tazminat talepleri hüküm altına alınmıştı. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu ile birlikte her ne kadar eski kanunumuzda düzenlenen destekten yoksun kalma tazminatı hükümlerinin yalnızca dili sadeleştirilmiş olsa da yakınların uğramış olduğu manevi zararların tazmini noktasında önemli yenilikler getirilmiştir. 6098 sayılı TBK’nın 818 sayılı BK ile yansıma zararlar noktasında mukayese edilerek yorumlanması ve bu yorumda güncel ve geçmiş Yargıtay kararlarından yararlanılması ve hukukumuzda sözleşmeden doğan sorumluluğun yansıma zarara sebebiyet verip vermeyeceğinin değerlendirilmesi gereklidir.
Keywords
Abstract
Damages by reflection is treated under the chapter of damages along with direct and indirect damages and occasionally complicated with those. Unlike direct and indirect damages, in damages by reflection, there is a third party incurring material and moral damage because of the damage to the victim. Indemnifying those requires validity of an existing legal norm since damage by reflection is accepted as exceptional. The reason for the latter is hindering any third party who can establish lien of causality with the victim of the wrongful act from unrighteously using the concept. As to damages by reflection, compensation for support of loss and moral damages claimed by people close to the victim were regulated under the Code of Obligations no. 818. With the Code of Obligations no. 6098, while the wording of the article relating to compensation for loss of support is simplified, there have been important changes to indemnification of moral damage of those close to the victim. Therefore, it is necessary to interpret CO no. 6980 on the issue of reflective loss by comparing with CO no. 818 by considering current and old case law of the Court of Cassation. By doing so, it can be evaluated whether damages by reflection could arise from contractual liability.
Keywords
- ALTOP, Atilla: “Trafik Kazaları Nedeniyle İleri Sürülen Destekten Yoksun Kalma Taleplerineİlişkin Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 15.06.2011 Tarihli E.2011/17-142 K.2011/411 Sayılıe 22.02.2012 Tarihli E.2011/17-787 K.2012/92 Sayılı Kararları ile Yargıtay 17.HukukDairesi'nin 05.06.2012 Tarihli E.2011/11551 K.2012/7391 Sayılı Kararının Değerlendirilmesi”, Yaşar Üniversitesi E- Dergisi, C. 8, 2013, s. 168.
- ANTALYA, Osman Gökhan: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 2. B., C. V/1, 2., Seçkin Yayıncılık, 2019.
- BAYSAL, Başak: Sorumluluk Hukuku(Seminerler), 1. B., Onikilevha Yayıncılık, 2016 İstanbul.
- ÇAKIRCA, Seda İrem: “Türk Sorumluluk Hukukunda Yansıma Zararı Kuramı”, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Özel Hukuk Anabilim Dalı, İstanbul 2011.
- ÇELİK, Çelik Ahmet: Tazminat ve Alacaklarda Sorumluluk ve Zamanaşımı, 1. B., Bilge Yayınevi, Ankara 2012.
- EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 20. B., Yetkin Yayınları, İstanbul 2016.
- EREN, Fikret: Sorumluluk Hukuku Açısından İlliyet Bağı Teorisi, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Sevinç Matbaası, Ankara 1975.
- ERLÜLE, Fulya: “6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun Yürürlüğe Girmesinin ArdındanYargıtay’ın Bedensel Zararlarda Yakınların Manevi Tazminat Talebine İlişkin Uygulaması, MÜHFHAD”, C.22, S.3, 2016.
- GÖKCAN, Hasan Tahsin: Haksız Fiil Sorumluluğu ve Tazminat Hukuku, 3. B., Seçkin Yayıncılık, Ankara 2010.
- GÖKYAYLA, Kadir Emre: Destekten Yoksun Kalma Tazminatı, 1. B., Seçkin Yayıncılık, Ankara 2004.
- GÜRSOY, Kemal Tahir: “Manevi Zarar ve Tazmini”, AÜHFD, C. 30, S. 1, 1973.
- HATEMİ, Hüseyin: Borçlar Hukuku Genel Bölüm- Sözleşme Dışı Sorumluluk Hukuku, C. 2, Filiz Kitapevi, İstanbul 1994.
- İNAN, Ali Naim/YÜCEL, Özge: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 4. B., Seçkin Yayıncılık, Ankara 2014.
- İPEKYÜZ, Filiz Yavuz: “Hekimin Tazminat Sorumluluğu”, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 20, S. 33, 2015.
- KABA, Gizem: Destekten Yoksun Kalma Tazminatı, 1. B., Seçkin Yayıncılık, Ankara 2017.
- KAYIHAN, Şaban: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 3. B., Seçkin Yayıncılık, Ankara 2012.KESER, Yıldırım: “Karayolları Trafik Kanunu Kapsamında Desteğin Tam Kusurlu OlmasıHalinde Destek Görenlerin Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Talep Edebilmesi Sorunu”, YÜHFD, C. XVIII, 2021.
- KESKİN, Ayşe Dilşad: Objektif Manevi Zarar Teorisi Açısından Manevi Tazminat, 1. B., Yetkin Yayınevi, Ankara 2016.
- KICALIOĞLU, Mustafa: Haksız Fiilden Doğan Tazminat Davaları, 1. B., Yetkin Yayınları,KILIÇOĞLU, Ahmet Mithat: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 15. B., Turhan Kitabevi,KILIÇOĞLU, Mustafa: 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Uyarlı Tazminat Hukuku, 4. B., Bilge Yayınevi, Ankara 2014.
- KIRAÇ, Esma: “Ağır Bedensel Zararlarda Zarar Görenin Yakınlarının Manevi Tazminat Talebi”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Özel Hukuk Anabilim Dalı, Ankara 2017.
- NOMER, Haluk Nami: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 15. B., Beta Yayınevi, İstanbul 2017.OFTİNGER, Karl: Borçlar Kanununun Genel Kısmına İlişkin Federal Mahkeme İçtihatları, Yargıtay Yayınları, 1. B., Ankara 1985(Çeviren: Kemal DAYINLARLI).
- OĞUZMAN, Kemal/ ÖZ, Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 14. B., C. 2, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2016.
- ORHUNÖZ, Ergun: Tazminat Davalarında(Ölüm ve Bedeni Zararlar) Uygulama Sorunları, 4. B., Seçkin Yayıncılık, Ankara 2000.
- ÖZDEMİR, Elif Aydın: Akit Dışı Sorumlulukta Maddi Zarar ve Tazmini, 2. B., Adalet Yayınevi, Ankara 2017.
- ÖZEL, Çağlar: “Sözleşme Dışı Sorumlulukta Yansıma Zarar ve Giderimine İlişkin Bazı Düşünceler”, AÜHFD, Ankara 2001.
- PEKCANITEZ, Hakan/ATALAY, Oğuz/ÖZEKES, Muhammet: Medeni Usul Hukuku, 5. B., Vedat Kitapçılık, İstanbul 2017.
- REİSOĞLU, Safa: Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 25. B., Beta Yayınevi, İstanbul 2014.
- SEROZAN, Rona: “Manevi Tazminat İstemine Değişik Bir Yaklaşım”, Prof. Dr. Haluk Tandoğan’ın Hatırasına Armağan, Ankara 1990.
- SİRMEN, Lale: “Destekten Yoksun Kalma Tazminatına İlişkin Bir Yargıtay Kararı İncelemesi”, AÜHFD, C. 35, S. 1-4, 1978.
- SULU, Muhammed: Anonim Ortaklıklarda Şirket Menfaati Kavramı, 1. B., Onikilevha Yayıncılık, İstanbul 2019.
- ŞENYÜZ, Doğan: Borçlar Hukuku Genel ve Özel Hükümler, 9. B., Ekin Yayınevi, Bursa 2018.TANDOĞAN, Haluk: “Mukayeseli Hukuk, Hususiyle Türk – İsviçre ve Alman HukukuBakımından Üçüncü Şahsın Zararının Tazmini”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara 1963.
- TOPUZ, Murat: İsviçre ve Türk Borçlar Hukuku ile Karşılaştırmalı Olarak Roma BorçlarHukukunda Maddi Zarar ve Bu Zararın Belirlenmesi, 2. B., Seçkin Yayıncılık, Ankara 2020.
- ÜNAL, Mehmet: “Manevi Tazminat ve Bu Tazminat Çeşidinde Kusurun Rolü”, AÜHFD, C. 35, S. 1-4, 1978.
- ÜNAN, Samim/BAYSAL, Başak: “Trafik Kazası Sebebiyle Destekten Yoksun Kalanların Araçİşletenin Sorumluluk Sigortacısına Yönelttiği İstemlerle İlgili Yargıtay Kararlarının Değerlendirilmesi”, Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu, 2013.
- YAVUZ, Cevdet: Türk Medeni Hukuku ve Borçlar Hukuku Mevzuatı, 7. B., Beta Yayınevi,YILDIRIM, Fadıl/BAŞPINAR, Veysel: Doktrin ve Uygulama Açısından Türk-İsviçre Hukukunda Doğrudan Doğruya ve Dolaylı Zarar Ayrımı, Turhan Kitabevi, Ankara 2008.
- YILDIZ, Nihal: “Türk Sorumluluk Hukukunda Yansıma Yoluyla Zarar”, YayımlanmamışYüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Özel Hukuk Anabilim Dalı, İstanbul 2019.
- ERALP Erman/NİZAM Ezgi: “Türk Hukukunda Yansıma Zarar”,www.goksusafiisik.av.tr/Articletter/2017_Summer/GSI_Articletter_2017_Summer_Article8.p df.